هدف از روغن کاری
هدف از روغنکاری خوب محافظت از قطعات متحرک و گاز بندی قطعات میباشد. برای دستیابی به این منظور روغن مورداستفاده باید با مبرد و اجزای سیستم ازنظر شیمیایی سازگاری داشته و بهخوبی با آن مخلوط شده و کمترین میزان حلالیت را داشته باشد.
در داخل سیلندر یک کمپرسور رفتوبرگشتی لایه روغن در قسمتهای مکش تحت تأثیر درجه حرارت پایین و در قسمتهای و در قسمتهای مکش تحت تأثیر درجه حرارتهای تقریباً بالا قرار میگیرد. ازآنجاییکه گرانروی روغن با تغییر درجه حرارت تغییر می کند درنتیجه در نزدیکیهای قسمت مکش، روغن دارای گرانروی بیشتری نسبت به قسمت نزدیک سر سیلندر میباشد. درهرحال روی کلیه سطوحی که کار میکنند باید یکلایهنازک روغن پاشیده شود. این عمل بهوسیله رینگهای پیستون صورت میگیرد (وقتیکه پیستون جلو و عقب میرود). در کمپرسورهایی که فاقد رینگ هستند این عمل بهوسیله پیستون صورت میگیرد. در این حالت روغن باید سریعاً در تمام قسمتها پخش شود. به همین جهت گرانروی باید خیلی زیاد باشد و از طرف دیگر اگر گرانروی خیلی پایین باشد نمیتواند سطوح قطعات را در برابر سایش حفاظت کند.
انواع روغن
یکی از روشهای دستهبندی روغن به شکل زیر است :
۱ – حیوانی
۲ – گیاهی
۳ – معدنی: الف: نفتی ( مورداستفاده برودتی). ب: پارافین. پ: آروماتیک.
۴ – مصنوعی: الف: الکیل بنزین(مورداستفاده برودتی). ب: گلیکول. پ: الی و معدنی ( مورداستفاده برودتی).
از هر دو روغنهای معدنی و روغنهای مصنوعی در سیستمهای برودتی استفاده میشود. اما بهصورت کلی ترکیبات مبرد پایه با روغنهای معدنی پایه نفتی و همچنین ترکیبات مبرد پایه با روغن مصنوعی از نوع الکیل بنزن یا الی معدنی بهتر کار میکند.
ویژگیها یک روغنهای تبرید خوب و شرایط استفاده از آن
- روغن تبرد در ظروف سربستهی ۴لیتری و۲۰ لیتری نگهداری میشود.
- تا حد امکان در تماس با سطوح داغ تولید کربن نکند. زیرا روغنهای معدنی بهوسیله گرما تجزیه میشوند و یکلایه کربن نرم و سبک باقی میگذارند. هرچند این لایه کربنی اثر تخریبی ندارد ولی یک نوع آلودگی بهحساب آمده و مطلوب نیست.
- در دمای پایین موم کمتری از خود باقی گذاشته و تا حد امکان در هنگام تماس با سطوح سرد تولید موم نکند.
- باید بدانید که نقطهای ریزش روغن میبایست پایین باشد تا در تمام قسمتهای سیستم جریان یابد
- به یاد داشته باشید ، روغن خیلی رقیق بین سطوح لغزنده باقی نمانده و فیلم (لایهنازک) روغن تشکیل نشده و سبب سایش قطعات میشود. از طرفی روغن خیلی غلیظ بین سطوح متحرک بهخوبی جریان نمییابد. فراموش نکنید گرانروی(غلظت ) روغن با دمای آن رابطه دارد و هرچه دما پایینتر باشد گرانروی روغن بیشتر میشود و بهسختی جریان میابد. برای مثال در یخچالهای که در دمای پایین۱۵- درجه سانتیگراد تا ۱۸- درجه سانتیگراد کار میکنند از روغنهایی استفاده میشود که در دمای ۲۹- درجه سانتیگراد جریان داشته باشد .
- روغن با اغلب مبرد ها مانند ۱۲ مخلوط شده رقیق میشود و میتوان بهسادگی به همراه مبرد سیکل تبرید را طی کرده و به کمپرسور برگردد. البته روغن با بعضی از مبردها مانند (امونیاک) مخلوط نمیشود و حتی در خروج از کمپرسور رقیق نیست وبِ راحتی نمیتواند همراه مبرد سیکل را طی کرده وبِ کمپرسور برگردد. لذا در خروج از کمپرسور بهمنظور برگرداندن روغن به کمپرسور تلهی روغن نصب میشود.
- لازم به یادآوری است که در مخزن روغن مبرد نباید هیچوقت باز بماند تا با جذب رطوبت هوا غیرقابل استفاده شود.
چه وقت روغن تبرید را عوض کنیم؟
- بوی روغن: اگر از روغن داخل سیستم برودتی به هنگام باز شدن بوی نامطبوع به مشام برسد باید روغن تعویض شود.
- رنگ روغن: نمونهای از روغن داخل سیستم را در ظرف شیشهای بیرنگ اگر رنگ ریخته اگر رنگ روغن روشن متمایل ه قهوهای (برشته)باشد روغن سالم و اگر رنگ آن تیره باشد باید روغن تعویض شود.
- روشهای آزمایشگاهی: روشهای دیگری نیز وجود دارد که در آزمایشگاه انجام میشود. باید به غلظت روغن توجه شود تا دقیقاً متناسب با درجه حرارت دستگاه سردکننده باشد.